MBINU BORA ZA KULEA VIFARANGA VYA KUKU : Ufagaji wa vifaranga vya
kuku una changomoto nyingi, wafugaji wengi wamekuwa hawajui mbinu ambazo
zitawasadia kuweza kufuga vifaranga katika mbinu ambazo zitawafanya
vifaranga wasife. kama nawe ni miongoni mwa wafugaji hoa, H siku ya leo
nitakupa mbinu bora za kutunza vifaranga.
Utunzaji wa vifaranga upo wa aina mbili, ambao ni kama ifutavyo;
(1) UTUNZAJI WA ASILI
Njia hii hutumika kwa vifaranga wachache ambao kuku jike (tetea)
huachiwa kulea vifaranga wake. Wakati tetea anapo walea utagaji hukoma,
hivyo huchukua muda mwingi huyo kuku kurudia kutaga.
(2) KUWATUNZA VIFARANGA KWA KUTUMIA CHANZO CHA JOTO:
Mfumo huu wengi wanauona kuwa ni mgumu kutokana na kushindwa kuutumia
na hatimaye vifaranga kufa. lakini mfumo huo ni mzuri kwa vifaranga
hukuwa vizuri endapo mfugaji ataamua kufuga kwa kufuata mbinu bora.
Hivyo kama kweli unataka kufuga vizuri vifaranga unatakiwa kufanya mambo yafutayo;
BANDA BORA
Vifaranga hawahitaji eneo kubwa sana katika majuma manne ya kwanza.
Nafasi inayohitajika kwa kukadiria ni meta 1 ya mraba kwa vifaranga 16.
Kwa mfano nyumba yenye meta 10 za mraba inatosha kutunzia vifaranga 160
hadi wanapofikisha umri wa majuma manne. Vipimo vya nyumba yenye eneo
kama hili inaweza kuwa na hatua 5 kwa 4. Utajenga banda kutegemea na
eneo ulio nalo.
VYOMBO KATIKA NYUMBA YA KULELEA VIFARANGA
(1) KITALU/BROODER/BRUDA:
Bruda ya kukuzia vifaranga inatakiwa iwe ya mduara isiyopinda
mahali popote, ni vizuri kutumia silingboard au mbao. Kwanini inatakiwa
iwe ya mduara; tunafanya hivo kwa ajili ya kuzuia wasilundikane kwenye
kona ndio maana mzunguko wa bruda unatakiwa kuwa ni mduara. Kwa maeneo
ya kijijini bruda inaweza kutengenezwa kwa kutumia viroba vya magunia.
Ndani ya bruda hiyo ndio kuna kuwa na chanzo cha joto, unaweza tumia
jiko la mkaa, balbu, au chemli.
Katika banda la vifaranga ni muhimu kuwa na joto lisio kithiri hasa
pale kwenye siku za mwanzo na nyakati za usiku. Mwanga na mzunguko wa
hewa ndani ya bruda ni muhimu kwani huvutia na kuvishawishi vifaranga
kuanza kula.
Weka madirisha makubwa yenye kuingiza hewa safi na kutoa ile chafu.
Banda lisilo na hewa ya kutosha huchochea kuenea kwa magonjwa ya mfumo
wa hewa. Andaa nafasi ya kutosha ili kuepuka vifaranga kurundikana.
UTATAMBUAJE KUWA JOTO LIMEZIDI AU LIMEPUNGUA.
(1) Kama joto linatosheleza utaona yafuatayo.
•Vifaranga vitalia kwa furaha.
•Vitakimbia kimbia.
•Vitakunywa maji.
•Vita chagua chagua na kuonesha shughuli nyingi.
Zote ni dalili zuri za kuonesha kuwa joto linatosheleza.
(2) Kama joto halitoshelezi utaona yafuatayo;
•Vifaranga wakiona baridi hujikusanya kalibu sana na chanzo cha joto.
•Au hujikusanya wenyewe kwa pamoja na kulia kwa sauti.
Dalili hizi huonesha kuwa joto ni pungufu hivyo kuna ulazima wa kuongeza joto.
(3) Kama joto limezidi utaona yafuatayo
•Vifaranga hukaa mbali na chanzo cha joto.
•Husinzia na kuzubaa
• Kama ni kwenye chumba vifaranga hukimbilia mlango ili vipate upepo.
Katika hali hii ni dalili za kuonesha kuwa joto limezidi hivyo unatakiwa
kupandisha taa juu, kupunguza vyanzo vya joto na kuwapa vifaranga maji
mengi.
VYOMBO VYA KUWEKEA MAJI
Vifaranga wanahitaji maji na katika kuwapa maji hakikisha kuwa
hayo maji ni safi. Unaweza ukayachemsha kisha ukayachuja kama utakuwa na
wasi wasi nayo.
Tukumbuke kuwa kuna magonjwa yanayo ambukiza kupitia yale maji
wanayokunywa vifaranga wako hivyo kwa kuhakikisha usalama wa maji
utakuwa umewanusuru vifaranga wako dhidi ya magonjwa hayo.
Unaweza kununua vyombo vya kuwekea maji (drinkers), lakini kwa
vifaranga ni vema katika hayo maji yaliyomo kwenye drinkers ile sehemu
ya kunywea uweke kokoto safi ndogo ndogo ili kuwafanya vifaranga
wasilowe wakati watakapo kuwa wanakunywa maji. Kama hauna uwezo
wakununua drinker basi unaweza ukatumia njia yeyote ya kutengeneza
chombo cha kuwekea maji ila hakikisha kuwa hakivuji.
Hakikisha kuwa banda ni safi na kavu wakati wote ili kuzuia maladhi kwani chanzo cha maambukizi hutokana na unyevunyevu pia.
VYOMBO VYA KUWEKEA CHAKULA
Wafugaji wengi hutumia feeders kuwalishia vifaranga wao chakula. Na
wengine hutengeneza vyombo mfano wa feeders kwa kulishia vifaranga wao.
Yote sawa ila cha muhimu ni kuzingatia usafi wa hivyo vyombo.
Kuna wengine huamua kuwamwagia vifaranga chini chakula mle mle wanapo
lala. Hii ni hatari kubwa kwa vifaranga hao kuambukizana magonjwa
kiurahisi. Kwani kinyesi cha kifaranga kinacho umwa kikichanganyika
kwenye hiko chakula kisha akaja kifaranga mzima akala chakula hiko kuna
uwezekano wa kuambukizwa ugonjwa kiurahisi sana.
Hapo ndio utakuta mtu vifaranga wake wanaumwa kuhara damu
(coccidiosis), amewapa dawa hawaponi. Atajiuliza kwanini hakuna cha
kwanini hapo hiyo ni kwasababu banda lako, matunzo yako ni mabaya. Banda
lako limekuwa banda la maambukizi wala sio uponyaji tena.
Sifa za banda bora kwa ajili ya vifaranga.
1. Banda lenye kuingiza hewa safi na ya kutosha
3. Banda lenye kuingiza mwanga wa kutosha
4. Banda lenye kuzuia upepo mkali
5. Banda lisio ruhusu maji kusimama na kuingia ndani na kwamba liwe imara.
6. Banda liwe rahisi kusafisha
7. anda liwe na eneo la kutosha kulingana na idadi ya kuku.
8. Banda liwe sehemu salama, kwa wezi na wadudu
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
Fahamu mbinu za kuongeza thamani nyama
Safari ya kuongeza thamani nyama ya mifugo huanzia shambani kwa usimamizi wa ufugaji na uzalishaji. Lishe bora ni muhimu kwa wa ufugaji ...
-
Mpenzi msomaji wa blog hii leo napenda nikuletee kitu kingine tofauti kidogo na ambacho blog nyingi za kilimo, ntapenda kukuletea...
-
KILIMO BORA CHA KUNDE KILIMO BORA CHA KUNDE : Kunde ni zao ambalo linaweza kulimwa kwa ajili ya chakula na biashara, pia ni zao le...
No comments:
Post a Comment